Οξειδωτικό Στρες

ΟΞΕΙΔΩΤΙΚΟ ΣΤΡΕΣ

Οι ελεύθερες ρίζες οξυγόνου Ο2 (ROS), είναι προϊόντα του φυσιολογικού μεταβολισμού (5% του Ο2 που αναπνέουμε μετατρέπεται σε ελεύθερες ρίζες). Απελευθερώνονται από τα μιτοχόνδρια, κατά την διάρκεια παραγωγής ενέργειας και δρουν σε πολλαπλά επίπεδα, όπως π.χ. στην καταπολέμηση λοιμώξεων, με την βοήθεια των αντιοξειδωτικών αμυντικών συστημάτων (αντιοξειδωτικά ένζυμα και τα αντιοξειδωτικά μη ενζυμικά συστήματα).

Όταν όμως η παραγωγή των ελευθέρων ριζών ξεπεράσει την ρυθμιστική ικανότητα των αντιοξειδωτικών συστημάτων, τότε μπορεί να οξειδώσουν τα λειτουργικά μόρια των κυττάρων όπως τα λιπίδια των κυτταρικών μεμβρανών, τις πρωτεΐνες και το DNA, προκαλώντας οξειδωτικές βλάβες στα κύτταρα, κατάσταση η οποία περιγράφεται ως ΟΞΕΙΔΩΤΙΚΟ ΣΤΡΕΣ.

Υπέρμετρη παραγωγή ROS έχουμε σε πολλές καταστάσεις όπως: χρόνιο στρες, έκθεση σε τοξικές ουσίες, κάπνισμα, καθιστική ζωή, έντονη φυσική άσκηση, έκθεση σε τοξικούς περιβαλλοντολογικούς παράγοντες (μολυσμένη ατμόσφαιρα, υπεριώδης ακτινοβολία), αλκοόλ, κατανάλωση τροφίμων με χημικά ή λιπάσματα, παρατεταμένη ανοσολογική αντίδραση.

Το οξειδωτικό στρες θεωρείται από τους κυριότερους παράγοντες γήρανσης και εμπλέκεται στην παθογένεια πολλών νοσημάτων, όπως: ΣΔ, καρδιαγγειακά νοσήματα, νευροεκφυλιστικά νοσήματα (ν. Parkinson, ν. Alzheimer), αρθρίτιδα, κακοήθειες, σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, φλεγμονώδεις παθήσεις, πνευμονοπάθειες, παθήσεις ήπατος.

Περισσότερο οξειδωτικό stress = λιγότερη ζωή

Πως μετράται το οξειδωτικό στρες?

Η παρουσία του οξειδωτικού στρες μπορεί να εκτιμηθεί μετρώντας:

• Ολική αντιοξειδωτική ικανότητα (TAC)
• Ολικό αντιοξειδωτικό στρες (TOS)
• Αντιοξειδωτικά συστήματα:      - ενζυμικά: δισμουτάση υπεροξειδίου 

                                                                                 καταλάση

                                                                                 υπεροξειδάση γλουταθεσόνης

                                                     - μη ενζυμικά: βιταμίνες Α, C, E

                                                                               γλουταθειόνη

                                                                               συνένζυμο Q10

                                                                               σελήνιο, χαλκός, ψευδάργυρος

• Οξειδωτικές βλάβες βιομορίων:  βλάβες DNA (8 OH-DG)

    βλάβες λιπιδίων (MDA – TBARS)

    βλάβες πρωτεϊνών (3-νιτροτυροσίνη)

Τα αποτελέσματα των μετρήσεων των παραμέτρων του οξειδωτικού στρες, μαζί με την κλινική εξέταση και το ιστορικό του ασθενούς, χρησιμοποιούνται στην αξιολόγηση της κατάστασης του οργανισμού και καθορίζουν την αντιοξειδωτική θεραπεία.

Η αντιοξειδωτική θεραπεία εστιάζεται σε παρεμβάσεις που έχουν ως στόχο την εξισορρόπηση του οξειδωτικού στρες και να προλάβουν την εμφάνιση ή και να αποτρέψουν τις εκδηλώσεις των νοσημάτων που σχετίζονται με του οξειδωτικού στρες.

• Κατάλληλη αλλαγή τρόπου ζωής (άσκηση, κάπνισμα, ύπνος κ.λ.π.)
• Διατροφή με χρήση κατάλληλων τροφίμων
• Λήψη κατάλληλων συμπληρωμάτων διατροφής