ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΩΝ ΩΟΘΗΚΩΝ

Ο καρκίνος των ωοθηκών, σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου των ΗΠΑ (ΝCΙ), είναι αυτός που εμφανίζεται στη μία ή και στις δύο ωοθήκες (το ζευγάρι των γυναικείων αναπαραγωγικών αδένων, στους οποίους δημιουργούνται τα ωάρια). Οι περισσότεροι από αυτούς είναι είτε επιθηλιακά καρκινώματα (που αρχίζουν στα κύτταρα της επιφάνειας της ωοθήκης) είτε κακοήθεις όγκοι των κυττάρων (που αρχίζουν στα γεννητικά κύτταρα των ωαρίων).
Ο καρκίνος των ωοθηκών είναι αρκετά συχνή νεοπλασία, λιγότερο όμως συχνός από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και τον καρκίνο του ενδομητρίου- αν και περισσότερο φονικός.
Στις γυναίκες αποτελεί σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας- την τέταρτη συχνότερη αιτία θνητότητας από καρκίνο (μετά τους καρκίνους του μαστού, του παχέος εντέρου και του πνεύμονα), ενώ είναι συχνότερος στις ανεπτυγμένες χώρες του δυτικού κόσμου και σπανιότερος στη Νοτιοανατολική Ασία.

Συμπτώματα

Ο καρκίνος των ωοθηκών σε αρχικό στάδιο μπορεί να μην προκαλεί εμφανή συμπτώματα. «Στο 75% των περιπτώσεων, όταν υπάρχει συμπτωματολογία, έχουν γίνει ήδη μεταστατικές εστίες στην κοιλιά», λέει ο κ. Δημόπουλος. «Η αρχόμενη νόσος εμφανίζεται ως διόγκωση στην πύελο (στο κατώτερο μέρος της κοιλιάς), η οποία ψηλαφάται στην κλινική εξέταση ή διαπιστώνεται σε τυχαίο υπερηχογράφημα. Στην προχωρημένη νόσο, το νεόπλασμα έχει συνήθως μεγάλο μέγεθος, μπορεί να προκαλεί διάταση της κοιλιάς λόγω συλλογής υγρού στην περιτοναϊκή κοιλότητα (ασκίτης), διαταραχές στις κενώσεις (δυσκοιλιότητα) ή στην ούρηση (συχνοουρία) και ανορεξία».

Εντούτοις, οι επιστήμονες της Κλινικής Μάγιο αναφέρουν ότι ο καρκίνος των ωοθηκών έχει γίνει γνωστός ως «σιωπηλός δολοφόνος», γιατί συνήθως δεν διαγιγνώσκεται έως ότου έχει εξαπλωθεί σε άλλες περιοχές του οργανισμού. «Νέα δεδομένα», τονίζουν, «δείχνουν ότι οι περισσότερες γυναίκες έχουν συμπτώματα ακόμα και στα πρώιμα στάδια της νόσου και η ενημέρωση και επαγρύπνηση για τα συμπτώματα αυτά μπορεί να οδηγήσει σε πιο έγκαιρη διάγνωση».

Η έγκαιρη διάγνωση είναι εξαιρετικά σημαντική, καθώς- σύμφωνα με την Αμερικανική Εταιρεία για τον Καρκίνο (ΑCS)- οι γυναίκες που διαγιγνώσκονται στα αρχικά στάδια της νόσου έχουν πενταετή επιβίωση σχεδόν κατά 93%. Μόνο, όμως, στο 20% των περιπτώσεων καρκίνου των ωοθηκών σήμερα γίνεται έγκαιρη διάγνωση. Εάν έχετε, λοιπόν, οποιοδήποτε ύποπτο σύμπτωμα, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε αμέσως με τον γιατρό σας.

Εάν εντοπισθεί κάποια κύστη, ο διακολπικός υπέρηχος σε συνδυασμό με το Ντόπλερ- όπως συνιστά το Εθνικό Ινστιτούτο Κρακίνου των ΗΠΑ- βοηθά στη διερεύνηση της πυελικής μάζας- κύστης σε συνδυασμό με τα επίπεδα του καρκινικού δείκτη Ca125. Οι εξετάσεις αυτές έχουν ειδικότητα κατά 99% στην έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου των ωοθηκών και θέτουν την πρώτη υποψία για καρκίνο. Ακολουθούν πιο ειδικές απεικονιστικές μέθοδοι (αξονική- μαγνητική τομογραφία) πριν από το χειρουργείο ή τη λαπαροσκόπηση.

Δυστυχώς, δεν υπάρχει αποτελεσματικός τρόπος πρόληψης του καρκίνου των ωοθηκών. «Στον ετήσιo γυναικολογικό τους έλεγχο, οι γυναίκες θα πρέπει να περιλαμβάνουν και το διακολπικό υπερηχογράφημα» συμβουλεύει ο αναπληρωτής καθηγητής Γυναικολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης κ. Βασίλης Κοντόπουλος. «Η εξέταση αυτή σώζει ζωές».

Η συστηματική (ανά εξάμηνο) εξέταση με υπερηχογράφημα και εξέταση δείκτη Ca125 σε γυναίκες με κληρονομική επιβάρυνση θεωρείται χρήσιμη. Οι γυναίκες που έχουν πολύ υψηλό κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου των ωοθηκών- ιδίως εάν οι συγγενείς τους παρουσίασαν τη νόσο σε νεαρή ηλικία μπορεί να σκεφθούν να κάνουν γενετικό τεστ για να διαπιστώσουν εάν φέρουν τις μεταλλάξεις των υπεύθυνων γονιδίων. Έχουν, επίσης, την επιλογή της λεγόμενης προφυλακτικής ωοθηκεκτομής.

Οι μελέτες δείχνουν- σύμφωνα με τους επιστήμονες της Κλινικής Μάγιο- ότι η επέμβαση αυτή μειώνει τον κίνδυνο για καρκίνο των ωοθηκών κατά 95% (και μειώνει τον κίνδυνο για καρκίνο του μαστού έως 50%, εάν οι ωοθήκες έχουν αφαιρεθεί πριν από την εμμηνόπαυση). Ο κίνδυνος δεν εξαλείφεται εντελώς, γιατί ο καρκίνος των ωοθηκών αναπτύσσεται συνήθως στο λεπτό τοίχωμα της κοιλιακής κοιλότητας που καλύπτει τις ωοθήκες και έτσι οι γυναίκες που έχουν αφαιρέσει τις ωοθήκες τους μπορεί ακόμα να εμφανίσουν έναν παρόμοιο τύπο καρκίνου (πρωτογενή καρκίνο περιτοναίου).

Οι γυναίκες που θα επιλέξουν την προφυλακτική ωοθηκεκτομή όμως, θα πρέπει να υποστούν τις δυσάρεστες συνέπειες μιας πρόωρης εμμηνόπαυσης.

Οι παράγοντες κινδύνου για καρκίνο των ωοθηκών είναι:

* Η καθυστερημένη εμμηνόπαυση

* Η στειρότητα

* Η ενδομητρίωση

* Η ορμονοθεραπεία υποκατάστασης (οιστρογόνα χωρίς προγεστερόνη, επί 10 ή περισσότερα χρόνια)

* Ηλικία άνω των 55 ετών

* Η παχυσαρκία (συνδέεται μάλιστα με τις πιο επιθετικές μορφές καρκίνου των ωοθηκών)

* Ήδη διαγνωσμένος καρκίνος μαστού, μήτρας, παχέος εντέρου ή ορθού

* Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου των ωοθηκών (μητέρα, αδελφή ή κόρη με τη νόσο), αλλά και καρκίνου μαστού, μήτρας, παχέος εντέρου ή ορθού

Στο 5%- 10% των περιπτώσεων, ο καρκίνος είναι κληρονομικής αιτιολογίας. Οι περισσότερες από τις περιπτώσεις κληρονομικού καρκίνου των ωοθηκών αποδίδονται σε μεταλλάξεις των ογκογονιδίων ΒRCΑ1 και ΒRCΑ2. Γυναίκες με μετάλλαξη σε ένα από αυτά τα γονίδια έχουν διά βίου κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου ωοθηκών έως και 60%.
Παράγοντες που συνδυάζονται με μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου ωοθηκών είναι:

* Η χρήση αντισυλληπτικών χαπιών για περίοδο τουλάχιστον 5 ετών (μειώνει τον κίνδυνο κατά 50%, σύμφωνα με την ΑCS).

* Η τεκνοποίηση (τουλάχιστον ενός παιδιού)

* Ο θηλασμός

* Η απολίνωση των σαλπίγγων.

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΩΝ ΩΟΘΗΚΩΝ-ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

Η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου των ωοθηκών σε ασυμπτωματικό στάδιο είναι το ζητούμενο, καθώς μπορεί να ανεβάσει το ποσοστό της 5ετούς επιβίωσης κατά 94%.

Η ανάλυση του Ca 125 είναι η εξέταση εκλογής για την ανίχνευση του καρκίνου των ωοθηκών, αλλά μπορεί με αυτή να ανιχνευθεί και πιθανός καρκίνος στο ενδομήτριο ή στις σάλπιγγες. Η εξέταση δεν ανήκει στην κατηγορία Check up και είναι με συγκεκριμένη ευαισθησία ανίχνευσης. Θα πρέπει να εκτελείται κατόπιν συστάσεως ιατρού.Πέρα της χρησιμότητας της εξέτασης σαν καρκινικός δείκτης, το Ca 125 προτείνεται και για την ανίχνευση της ενδομητρίωσης, η οποία εάν δε θεραπευτεί, αποτελεί σημαντικό λόγο υπογονιμότητας για τις γυναίκες. Αν και η εξέταση του Ca 19-9 προτείνεται για την ανίχνευση νεοπλασιών του εντέρου, μπορεί να φανεί χρήσιμη και στην ανίχνευση νεοπλασιών των οωθηκών, οι οποίες σε αυτή την περίπτωση μπορεί να μεταδώσουν την φλεγμονώδη αντίδραση στο έντερο και να δώσουν αυξημένες τιμές στον δείκτη.
Η δοκιμασία ΗΕ4 διαθέτει την υψηλότερη ευαισθησία για την ανίχνευση της νόσου στο στάδιο Ι. Η συνδυαστική μέτρηση ΗΕ4 και CA-125 έχει ευαισθησία 76,4% και ειδικότητα 95% στην εκτίμηση κινδύνου για επιθηλιακό καρκίνο ωοθηκών σε προεμμηνοπαυσιακές και μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες με πυελική μάζα (αλγόριθμος ROMA).

ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ:
-- ΗΕ4
-- CA-125
-- CA-19-9

Η ΠΡΟΛΗΨΗ ΣΩΖΕΙ ΖΩΕΣ!

ΚΑΛΕΣΤΕ ΜΑΣ ΤΩΡΑ ΓΙΑ ΝΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΕΤΕ ΕΝΑΝ ΕΛΕΓΧΟ!

ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΟ: 2102812102

ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟ: 2102830641